Δημοσιεύθηκε η ΠΝΠ για την αποζημίωση των πλημμυροπαθών της Εύβοιας

 

Δημοσιεύτηκε η ΠΝΠ με τα έκτακτα μέτρα στήριξης πλημμυροπαθών Εύβοιας για τις καταστροφές που έπληξαν την περιοχή στις 8 και 9 Αυγούστου 2020. Η αποζημίωση για τα κτίσματα αφορά μόνο να χρησιμοποιούμενα κτίσματα και όχι τα κενά ή ημιτελή ενώ δεν διευκρινίζεται η συμπερίληψη των βοηθητικών χώρων. Δεν εξαιρούνται πάντως ρητά. Άλλωστε το ποσόν είναι 5.000 για όλες τις περιπτώσεις ανεξαρτήτως του μεγέθους της ζημίας. Κατά την γνώμη μας δεν μπορεί να εξαιρεθούν οι βοηθητικοί χώροι, όπως αποθήκες ή υπόγεια μη ηλεκτροδοτούμενα αφού αποτελούν λειτουργικό παράρτημα της κύριας ή δευτερεύουσας κατοικίας. 

ΠΡΑΞΗ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ

ΦΕΚ 161 Α/ 22.8.2020

ΜΕΡΟΣ Ε

 ΕΚΤΑΚΤΑ ΜΕΤΡΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΠΛΗΜΜΥΡΟΠΑΘΩΝ ΕΥΒΟΙΑΣ

Άρθρο ενδέκατο

Χορήγηση οικονομικής ενίσχυσης στους πληγέντες από τις πλημμύρες της 8ης και 9ης Αυγούστου 2020

1. Σε πληγέντα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που περιέρχονται ή περιήλθαν προσωρινά ή μόνιμα σε κατάσταση απρόβλεπτης έκτακτης ανάγκης εξαιτίας των πλημμυρών που έπληξαν περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας στις 8 και 9 Αυγούστου 2020 χορηγείται έκτακτη εφάπαξ ενίσχυση με τη μορφή επιδόματος. Η ενίσχυση του προηγούμενου εδαφίου ανέρχεται για τα πληγέντα φυσικά πρόσωπα στο ποσό των πέντε χιλιάδων ευρώ (5.000 €) ανά κατοικία και για τα νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, των οποίων η επιχείρηση επλήγη, στο ποσό των οκτώ χιλιάδων ευρώ (8.000 €) ανά επιχείρηση.

2. Την έκτακτη εφάπαξ ενίσχυση της παρ. 1, δικαιούνται: α) οι ένοικοι κατοικιών, είτε αυτοί είναι ιδιοκτήτες (με πλήρη ή ψιλή κυριότητα), είτε είναι επικαρπωτές, ή μισθωτές, εξαιρουμένων των βραχυχρόνιων μισθώσεων, ή ένοικοι με δωρεάν παραχώρηση, των οποίων η κατοικία επλήγη από τις πλημμύρες της 8ης και 9ης Αυγούστου 2020, β) οι επιχειρήσεις (φυσικά ή νομικά πρόσωπα) που στεγάζονται σε κτιριακές εγκαταστάσεις, οι οποίες επλήγησαν από τις πλημμύρες της 8ης και 9ης Αυγούστου 2020 με την προϋπόθεση ότι η κτιριακή εγκατάσταση ήταν σε χρήση την ημέρα του συμβάντος και η επιχείρηση που επλήγη ήταν σε λειτουργία.

3. Η αίτηση, η οποία συνιστά ταυτοχρόνως και υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 (Α’ 75) ως προς την αλήθεια του περιεχόμενου της, απευθύνεται στη Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών Κεντρικής Ελλάδας (Δ.Α.Ε.Φ.Κ.-Κ.Ε.) του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και υποβάλλεται στον διαδικτυακό τόπο www.gov.gr με χρήση των κωδικών-διαπιστευτηρίων της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Εναλλακτικά δύναται να υποβάλλεται μέσω Κέντρου Εξυπηρέτησης Πολιτών (Κ.Ε.Π.) από τον δικαιούχο, σύμφωνα με τις παρ. 1 και 2, ή τον νόμιμο ή εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπο του δικαιούχου ή της επιχείρησης, ανάλογα με τη νομική μορφή αυτής. Τα στοιχεία της ταυτότητας που αναφέρονται στην αίτηση, όταν πρόκειται για Έλληνες πολίτες, αποδεικνύονται από το δελτίο αστυνομικής ταυτότητας ή τη σχετική προσωρινή βεβαίωση της αρμόδιας Αρχής ή το διαβατήριο ή την άδεια οδήγησης. Η ταυτότητα των αλλοδαπών αποδεικνύεται με το διαβατήριο και την εν ισχύ άδεια παραμονής. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Υποδομών και Μεταφορών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης καθορίζονται οι τεχνικές λεπτομέρειες και τα ειδικότερα ζητήματα για την υποβολή της αίτησης και το περιεχόμενο αυτής.

 4. Οι ιδιοκτήτες ακινήτων δικαιούνται εφάπαξ ενίσχυση τόσο για την κύρια όσο και για τις δευτερεύουσες κατοικίες που είτε ιδιοχρησιμοποιούνται είτε μισθώνονται σε τρίτους με βραχυχρόνιες περιοδικές μισθώσεις.

5. Οι ενισχύσεις προς επιχειρήσεις χορηγούνται βάσει των Κανονισμών 1407/2013, 1408/2013 και 717/2014 σχετικά με τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας, πληρουμένων των προϋποθέσεων που τίθενται σε αυτούς, ιδίως ως προς τον έλεγχο της σώρευσης.

6. Το ποσό καταβάλλεται στον δικαιούχο, μετά από την έκδοση απόφασης της Διεύθυνσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών Κεντρικής Ελλάδας (Δ.Α.Ε.Φ.Κ.-Κ.Ε.), από τη Διεύθυνση Οικονομικής Διαχείρισης του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, με την έκδοση τακτικού χρηματικού εντάλματος σε τραπεζικό λογαριασμό, ο οποίος γνωστοποιείται στην Υπηρεσία, μέσω της αίτησης που υποβάλλει ο δικαιούχος.

 7. Σε περίπτωση περισσοτέρων του ενός δικαιούχων (συνιδιοκτητών που διαμένουν στην πληγείσα κατοικία), η αίτηση υποβάλλεται από τον καθένα χωριστά και του χορηγείται το ποσό της ενίσχυσης, που αντιστοιχεί στο ποσοστό ιδιοκτησίας ή χρήσης, που δηλώνει στην αίτηση που συνιστά κατά τα ανωτέρω και υπεύθυνη δήλωση. Σε περίπτωση που σε τμήμα της πληγείσας κατοικίας φέρεται να στεγάζεται επαγγελματική δραστηριότητα, την αίτηση υποβάλλει ο κύριος της κατοικίας, υπό τις διακρίσεις του προηγούμενου εδαφίου, εκτός αν η κατοικία έχει συνολικά μισθωθεί η παραχωρηθεί, οπότε εφαρμόζονται οι διατάξεις των προηγούμενων παραγράφων.

 8. Οι ιδιοκτήτες κενών, εγκαταλελειμμένων ή ημιτελών κατοικιών ή επαγγελματικών χώρων, δεν δικαιούνται έκτακτης ενίσχυσης.

9. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Εσωτερικών και Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται η διαδικασία διαπίστωσης της ορθότητας της υποβληθείσας αίτησης και της ακρίβειας των δηλωθέντων στοιχείων από τις αρμόδιες υπηρεσίες όπως ορίζονται στην εν λόγω απόφαση, η διαδικασία πληρωμής και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος. Ψευδής δήλωση, πέραν των προβλεπόμενων από άλλες διατάξεις κυρώσεων, επιφέρει την υποχρέωση επιστροφής του τετραπλασίου του χορηγηθέντος επιδόματος από τον λαβόντα προς το Ελληνικό Δημόσιο.

10. Ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής αιτήσεων για τη χορήγηση της έκτακτης εφάπαξ ενίσχυσης με τη μορφή επιδόματος ορίζεται η 30η Σεπτεμβρίου 2020. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών δύναται η προθεσμία να παρατείνεται για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει την 30η Νοεμβρίου 2020.

Άρθρο δωδέκατο

Αφορολόγητο και ακατάσχετο των πάσης φύσεως ενισχύσεων προς τους πληγέντες από τις πλημμύρες της 8ης και 9ης Αυγούστου 2020

 Η οικονομική ενίσχυση που καταβάλλεται στα πληγέντα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που περιέρχονται  ή περιήλθαν προσωρινά ή μόνιμα σε κατάσταση απρόβλεπτης έκτακτης ανάγκης εξαιτίας των πλημμυρών που έπληξαν περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας στις 8 και 9 Αυγούστου 2020, ορίζεται ως αφορολόγητη, ανεκχώρητη και ακατάσχετη στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση, τέλος ή εισφορά, συμπεριλαμβανομένης και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ν. 4172/2013 (Α’ 167), δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη προς τη Φορολογική Διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, τους δήμους, τις περιφέρειες, τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα και δεν υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα

Η ιστορία «εξαφάνισης» ενός δέλτα

 

Αναδημοσίευση από ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΙΑΛΙΟΣ

Κάποτε υπήρχε ένας ποταμός, ο μεγαλύτερος στο νησί της Εύβοιας. Στα χαμηλά του τμήματα δημιούργησε μια εύφορη πεδιάδα, τόσο πλούσια που για χάρη της έγινε μία από τις πρώτες συγκρούσεις ανάμεσα σε ελληνικές πόλεις, τη Χαλκίδα και την Ερέτρια (τέλος 8ου αιώνα π.Χ.).

Η πεδιάδα του Λήλαντα καλλιεργείτο αδιάλειπτα για αιώνες, μέχρι και την εποχή μας. Στις αεροφωτογραφίες του 1945 και του 1960, η πεδιάδα είναι χωρισμένη σε χωράφια, που φθάνουν μέχρι και τις όχθες του ποταμού. Η εικόνα όμως στην ευρύτερη περιοχή αρχίζει να αλλάζει. Στη Χαλκίδα ξεκινούν να λειτουργούν μεγάλες βιομηχανίες και αρκετοί εσωτερικοί μετανάστες έρχονται ως εργάτες. Το χωριό Βασιλικό αρχίζει σταδιακά να μεγαλώνει, ενώ εμφανίζονται για πρώτη φορά οι παράκτιοι οικισμοί στο Λευκαντί και το Μπούρτζι. Ο Αγιος Νικόλαος δεν έχει παρά μόνο μερικές διασκορπισμένες αγροικίες, μακριά από τον ποταμό Λήλαντα.

Στην αεροφωτογραφία του 1945, η εύφορη πεδιάδα του Λήλαντα είναι χωρισμένη σε εκατοντάδες χωράφια. Με κίτρινο διακρίνονται οι τότε οικισμοί και με κόκκινο το οδικό δίκτυο της εποχής.

Ο αρχιτέκτονας Εντις Χυσόλι ασχολείται ερευνητικά με τη σχέση ποταμών και πόλεων. Στη διπλωματική του εργασία, στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού του στο ΕΜΠ (σήμερα είναι υποψήφιος διδάκτορας) είχε ασχοληθεί και με την περίπτωση του Λήλαντα, μελετώντας τις διαδοχικές αεροφωτογραφίες της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού. «Εως τις αρχές της δεκαετίας του ’70, οι παρεμβάσεις στην κοίτη του Λήλαντα ήταν πολύ περιορισμένες. Είναι εμφανές ότι μέρος της κοίτης είχε μετατραπεί σε καλλιεργήσιμη έκταση, όμως αυτό δεν επηρέαζε άμεσα τη ροή του», εξηγεί στην «Κ». «Στις αρχές της δεκαετίας του ’70 η Χαλκίδα και οι κοντινοί οικισμοί, όπως η Νέα Αρτάκη στα βόρεια και το Βασιλικό στο νότιο μέρος δέχονται νέους κατοίκους, εργαζομένους σε βιομηχανίες της περιοχής. Το Βασιλικό αρχίζει να επεκτείνεται με όριο τον Λήλαντα και για πρώτη φορά ένα κομμάτι της κοίτης μπαζώνεται, ενώ κατασκευάζεται γέφυρα».

 

Η οικοδόμηση των οικισμών κατά μήκος του Λήλαντα και στο δέλτα του ξεκινούν στα μέσα εκείνης της δεκαετίας. «Εχουμε ακούσει από τους παλαιότερους ότι ένας μεσίτης στην περιοχή ονόματι Μανίκας, που διετέλεσε ένα διάστημα και βουλευτής άρχισε να κόβει οικόπεδα. Ο πατέρας μου αγόρασε το 1975, όπως οι περισσότεροι», λέει ο Σταύρος Κεραμιδάς, πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου «Αναγέννηση» της συνοικίας Οαση. «Οι άνθρωποι βέβαια δεν ήξεραν τότε. Εβλεπαν ένα ποταμάκι και κοντά τη θάλασσα και έλεγαν “τι ωραία που είναι εδώ, είμαστε τόσο τυχεροί”. Αγόραζαν κι έφτιαχναν το εξοχικό τους, πολλοί ήρθαν μετά μερικά χρόνια κι έμειναν μόνιμα».

 

 

Το 1972 είναι εμφανής ο περιορισμός της κοίτης του ποταμού από τις καλλιέργειες, το δέλτα όμως παραμένει ανέπαφο. Αρχίζουν πλέον να δημιουργούνται οι παραθαλάσσιοι οικισμοί στο Λευκαντί και στο Μπούρτζι, ενώ το χωριό Βασιλικό έχει διπλασιαστεί.

«Από το 1975 αρχίζει να οικοδομείται σταδιακά το χαμηλότερο τμήμα του ποταμού και το ευρύτερο δέλτα, δηλαδή η παραλία Βασιλικού και το Μπούρτζι. Εκτοτε άλλα τμήματα νομιμοποιούνται και μπαίνουν στο σχέδιο και άλλα παραμένουν εκτός σχεδίου, αυθαίρετα ή μη, με αποτέλεσμα η κοίτη του Λήλαντα να περιοριστεί στο ένα τρίτο και το δέλτα να μειωθεί στα 35 μέτρα». Την κατάσταση επικυρώνει απόφαση νομάρχη του 1987 για τα όρια του οικισμού Αγίου Νικολάου (που τροποποιείται το 1992). «Ο οικισμός κατηγοριοποιείται ως παραλιακός, διάσπαρτος και μεγάλος, ενώ τα όριά του μετά την τροποποίηση του 1992 φθάνουν έως τις εκβολές του Λήλαντα», εξηγεί ο κ. Χυσόλι.

Ο Νίκος Γεωργιάδης, δασολόγος στο Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Ανθρωπο, βρέθηκε στην περιοχή το 2006 και επανήλθε μετά την πλημμύρα του 2009, στο πλαίσιο προγράμματος απογραφής μικρών νησιωτικών υγροτόπων. «Ο Λήλαντας είναι ένας ποταμός –ο μεγαλύτερος στην Εύβοια– με περιοδική ροή. Επειδή όμως έχει πολύ μεγάλη λεκάνη απορροής, ξεκινώντας από τον ορεινό όγκο της Δίρφυος, έχει συχνά πολύ νερό και θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικός για τα οικοσυστήματα της Εύβοιας. Ο Λήλαντας ευθύνεται για την πεδιάδα που είναι εύφορη, ο Λήλαντας έφτιαξε τις παραλίες με τα φερτά υλικά. Παρακολουθώντας λοιπόν την περιοχή την τελευταία 20ετία διαπιστώνεις εύκολα ότι ο ποταμός έχει μειωθεί σημαντικά. Το δέλτα του έχει χτιστεί, ενώ το έλος στο Μπούρτζι, που κάποτε τροφοδοτούνταν από το δέλτα έχει αποκοπεί. Παράλληλα, όλη η πλημμυρική έκταση του ποταμού στα χαμηλά του τμήματα έχει χτιστεί. Η κοίτη και το δέλτα του ποταμού καταπατήθηκαν, τεμαχίστηκαν και πουλήθηκαν».

 

 

Το 2014 ένα μεγάλο μέρος του Ληλάντιου Πεδίου έχει χαρακτηριστικά αστικής ή ημιαστικής περιοχής. Η κοίτη του ποταμού είναι πολύ μικρή, το δέλτα του έχει χτιστεί, ενώ η δόμηση εξελίσσεται είτε γραμμικά, κατά μήκος των βασικών δρόμων, είτε στο παράκτιο μέτωπο.

«Ο κόσμος που αγόραζε οικόπεδα στην περιοχή για να χτίσει δεν ενδιαφερόταν αν υπάρχει ποτάμι, αν είναι σωστό ή λάθος, αν κρύβει κάποια παρανομία. Εχτιζε και περίμενε από τον πολιτικό να “διευθετήσει” την περιοχή», λέει ο κ. Χυσόλι. «Βέβαια αυτό δεν είναι επιστημονικά σωστό. Επρεπε να είναι σαφή τα όρια του ποταμού, των πρανών, της κοίτης και των πλημμυρικών ζωνών του. Ομως ο δήμος ή η κάθε τοπική κοινότητα ενδιαφέρονται μόνο για το κομμάτι που αντιστοιχεί στα όριά τους. Αυτό βέβαια δεν λύνει τα ζητήματα. Με την έννοια αυτή, η περίπτωση του Λήλαντα δεν είναι μοναδική, το ίδιο φαινόμενο επαναλαμβάνεται σε όλη τη χώρα, ιδίως όπου υπάρχουν ποτάμια εποχικής ροής». Αξίζει να σημειωθεί ότι στο παρελθόν έχει εκπονηθεί μια μελέτη οριοθέτησης του Λήλαντα, η οποία ωστόσο ουσιαστικά επικυρώνει την υφιστάμενη κατάσταση και η οποία δεν εγκρίθηκε από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας.

 

Το φράγμα

Την προηγούμενη εβδομάδα, ο περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας Φάνης Σπανός πρότεινε στην ηγεσία του υπουργείου Υποδομών τη δημιουργία ενός φράγματος στον άνω ρουν του Λήλαντα, προκειμένου να αποτραπούν κι άλλες πλημμύρες στο μέλλον. «Θα ξοδευτούν τεράστια ποσά χωρίς στην πραγματικότητα να είναι κανείς σίγουρος ότι θα διασώσει τον οικισμό που είναι επάνω στο δέλτα. Ο ποταμός χρειάζεται ένα δέλτα, αυτό δεν μπορεί να αλλάξει», λέει ο κ. Γεωργιάδης. «Κατά τη γνώμη μου, θα έπρεπε να κατεδαφιστούν κάποια σπίτια, να θυσιαστούν αυτοί οι δημόσιοι χώροι όπως γήπεδα και παιδικές χαρές που έγιναν επάνω στο δέλτα και να δημιουργηθεί μια έξοδος του νερού προς το έλος στο Μπούρτζι. Ειδάλλως θα κάνεις μια τρύπα στο νερό. Να σημειώσω ότι στη νέα προγραμματική περίοδο η Ευρωπαϊκή Ενωση θα χρηματοδοτήσει έργα απελευθέρωσης ποταμών από φράγματα και βαριές παρεμβάσεις. Η τάση είναι πλέον αντίστροφη γιατί έχει αποδειχθεί ότι οι μεγάλες παρεμβάσεις στους ποταμούς δημιουργούν προβλήματα όχι μόνο στη βιοποικιλότητα αλλά και μακροπρόθεσμα στον άνθρωπο».

 

«Εγώ δεν πιστεύω ότι φταίνε τα σπίτια στο δέλτα ή δίπλα στο ποτάμι. Ηταν τόσο πολύ το νερό που δεν θα μπορούσε να είχε γίνει κάτι άλλο. Πλημμύρισαν περιοχές που ποτέ δεν είχαν πρόβλημα, όχι μόνο εμείς», λέει ο Βασίλης Γουρνής, αντιδήμαρχος Χαλκίδας και κάτοικος Αγίου Νικολάου. «Αυτό που θέλουμε είναι να έρθουν σοβαροί επιστήμονες στην περιοχή μας και να μας πουν τι πρέπει να γίνει. Τι είναι αυτό που θα μας γλιτώσει; Ενα φράγμα; Κάποιες κατεδαφίσεις; Ο,τι υποδείξουν. Και να γίνει όμως. Η περιοχή δεν σηκώνει τρίτη καταστροφή».

 

Aεροφωτογραφίες: Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού. Επεξεργασία: Εντις Χυσόλι, αρχιτέκτονας

Παναγιώτης Καρκατσούλης: Η κυβέρνηση ολιγώρησε στις πλημμύρες της Εύβοιας

Η κυβέρνηση προσπάθησε να φορτώσει την ευθύνη για την πλημμύρα στην ΕΜΥ, τα στοιχεία όμως την διαψεύδουν κατηγορηματικά.

Είναι εντυπωσιακό πως η κυβέρνηση της ΝΔ αρνείται να αντιμετωπίσει την αλήθεια και να αναλάβει την ευθύνη που της αναλογεί σε σχέση με την πρόσφατη καταστροφική πλημμύρα στην Εύβοια.

Έτσι, αρνείται να αντιμετωπίσει τα προβλήματα. Πολλά απ’ αυτά δεν έχουν δημιουργηθεί κατά τη διακυβέρνησή της και χαρακτηρίζουν, διαχρονικά, την έλλειψη ελεγκτικών μηχανισμών στη χώρα και την εδραίωση θυλάκων ανομίας και παρανομίας. Αναφέρομαι στα αυθαίρετα κτίσματα και στα «εκτός σχεδίου» οικόπεδα της δεκαετίας 70 που βρίσκονται στις όχθες του ποταμού Λήλαντα στα Βασιλικά που πλημμύρισαν. Αναφέρομαι, επίσης, στη δαιδαλώδη διαδρομή των τεχνικών έργων και των διεφθαρμένων εργολάβων που καταλήγουν σε κακοτεχνίες τέτοιες σαν αυτές που είδαμε στο Λευκαντί και στα Ψαχνά.

Πριν, όμως, από την επίλυση των μεγα-προβλημάτων αυτών, πρέπει να ελέγξουμε κατά πόσον ο μηχανισμός που δημιουργήθηκε για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών δηλαδή, η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, έκανε καλά τη δουλειά της. Προέχει, δηλαδή, να διερευνηθεί εάν αυτός ο μηχανισμός ευθύνεται για το αποτέλεσμα των οκτώ νεκρών και τις ανυπολόγιστες καταστροφές.

Πιο συγκεκριμένα, επείγει να διερευνηθεί εάν ο μηχανισμός που δημιουργήθηκε για να ελέγξει τις διοικητικές και κρατικές ενέργειες που αφορούν την πρόληψη των καταστροφών και των κρίσεων, έκανε όσα επιτάσσουν οι σχετικοί νόμοι.

Η Πολιτική Προστασία δεν μπορεί να παραπέμπει την αντιμετώπιση μιας καταστροφής σε άλλα αίτια η σε υπερκείμενα ή υποκείμενα προβλήματα, αφού ο σκοπός της είναι να περιστείλει ή να αποτρέψει τις συνέπειες των καταστροφών. Συνεπώς, η δράση της κρίνεται και αξιολογείται ανεξαρτήτως του βαθμού επίλυσης άλλων προβλημάτων η της έντασης του φυσικού φαινομένου.

Είναι αυτό, ακριβώς, που δεν έκανε η κυβέρνηση της ΝΔ η οποία προσπάθησε να επιρρίψει την ευθύνη για την καταστροφή άλλοτε στους μετεωρολόγους κι άλλοτε στο ίδιο το φυσικό φαινόμενο!

Ενώ, όμως, η κυβέρνηση προσπάθησε να φορτώσει την ευθύνη για την πλημμύρα στην ΕΜΥ, τα στοιχεία την διαψεύδουν κατηγορηματικά. Συγκεκριμένα, η ΕΜΥ, ήδη από την Τρίτη 4/8/2020, με «έκτακτο δελτίο επιδείνωσης καιρού» προειδοποιούσε για έντονα καιρικά φαινόμενα που θα εκδηλώνονταν σε πολλές περιοχές της χώρας από την Τετάρτη 5/8 έως και την Κυριακή 9/8.

Την Πέμπτη 6/8/2020 το έκτακτο δελτίο επικαιροποιήθηκε με περισσότερες και αναλυτικότερες πληροφορίες. Για την περιοχή της Εύβοιας όπου τα ισχυρά φαινόμενα είχαν τα γνωστά τραγικά αποτελέσματα, ανέφερε συγκεκριμένα ότι: «Ισχυρές βροχές και καταιγίδες, οι οποίες θα συνοδεύονται από χαλαζοπτώσεις και πρόσκαιρα από θυελλώδεις ανέμους, θα επηρεάσουν: Το Σάββατο (08-08-2020) την Θεσσαλία, τη Στερεά και την Εύβοια και την Κυριακή (9-08-2020) τη Στερεά, την Εύβοια και τις Σποράδες μέχρι και τις πρωινές ώρες».

Σημειωτέον, ότι στα έκτακτα δελτία επιδείνωσης καιρού, η ΕΜΥ ποτέ δεν αναφέρει ύψη υετού αναλυτικά ανά περιοχή διότι αυτό δεν είναι εφικτό, όπως είναι γνωστό στην μετεωρολογική επιστημονική κοινότητα. Σύσσωμη, μάλιστα, η επιστημονική κοινότητα (με δηλώσεις και του κυβερνητικού βουλευτή και μετεωρολόγου κ. Καλλιάνου) αποκάλυψε τον κάλπικο χαρακτήρα του επιχειρήματος της κυβέρνησης ότι η πλημμύρα ήταν, δήθεν, ευθύνη των μετεωρολόγων

Επισημαίνεται ότι το Εθνικό Αστεροσκοπείο έχει μόνιμα εγκατεστημένο μετεωρολογικό σταθμό στη Στενή Ευβοίας και είχε πλήρη εικόνα από το ξεκίνημα του φαινομένου, την πλήρη εξέλιξη του καθώς και το τελείωμά του.

Το έωλο επιχείρημα για την ευθύνη της ΕΜΥ προβλήθηκε προκειμένου να μπορέσει η κυβέρνηση να συγκαλύψει τις ευθύνες του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ) θα έπρεπε να είχε συγκαλέσει το Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας, σύμφωνα με το άρθρο 5 ν.3013/2002,το άρθρο 91 ν.4623/2020 και το άρθρο 12 ν.4662/2020,προκειμένου να αποφασίσει μέτρα, να ενεργοποιήσει τις περιφερειακές και τοπικές δομές πολιτικής προστασίας και να εφαρμόσει όσα προβλέπονται από άρθρα 2,4,5,6,26 του ν.4662/2020 (εθνικός μηχανισμός πολιτικής προστασίας, διαδικασίες συγκρότησης). Αυτά τα σημεία ελπίζω ότι θα διερευνηθούν, λεπτομερώς, από την εισαγγελική έρευνα που έχει ήδη διαταχθεί.

Σύμφωνα με το ίδιο κανονιστικό πλαίσιο, η ΓΓΠΠ θα έπρεπε, επίσης, να έχει εκδώσει τις απαραίτητες εγκυκλίους προς τις Περιφέρειες και τους Δήμους των ανωτέρω περιοχών προκειμένου να συνεδριάσουν τα κεντρικά και τα περιφερειακά όργανα Πολιτικής Προστασίας.

Ο νόμος (άρθρο 6 ν.4662/2020) ορίζει ότι, ανάλογα με τον βαθμό επιφυλακής, οι εμπλεκόμενες πολιτικές υπηρεσίες οφείλουν να λάβουν μέτρα. Σύμφωνα, λοιπόν, με τη κατάσταση επιφυλακής που βρίσκονταν οι ανωτέρω περιοχές (Orange Code) θα πρέπει οι εμπλεκόμενοι φορείς «να εξαντλούν τα μέτρα ετοιμότητας και να τίθενται σε επιφυλακή, επαυξανόμενοι σε στελέχωση, ύστερα από εκδήλωση αυξημένης επικινδυνότητας συμβάντος ή προειδοποίησης για πάσης φύσεως απειλή». Τίποτα απ’ όλα αυτά δεν έπραξαν οι αρμόδιοι και η ευθύνη, γι’ αυτό, βαρύνει την ΓΓΠΠ.

Η κυβέρνηση πρέπει, επίσης, να γνωστοποιήσει προσκομίζοντας τα αντίστοιχα έγγραφα εάν έγινε έλεγχος εφαρμογής των τοπικών σχεδίων με βάση το γενικό σχέδιο εκτάκτων αναγκών αντιμετώπισης πλημμυρικών φαινομένων με την κωδική ονομασία «Δάρδανος». Τέτοια σχέδια πρέπει να υπήρχαν τόσο για την Περιφέρεια όσο και για τους Δήμους.

Αλλά και όσον αφορά την ενεργοποίηση του Πυροσβεστικού Σώματος, του βασικού μηχανισμού αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών, φαίνεται ότι υπήρξε η ίδια αβελτηρία και ολιγωρία.

Η κυβέρνηση δεν μας έχει πληροφορήσει πόσες ήταν οι δυνάμεις που, προληπτικά, ενεργοποιήθηκαν. Δεν γνωρίζουμε ποιο ήταν το έμψυχο δυναμικό και ο μηχανολογικός εξοπλισμός που διατέθηκε- εάν διατέθηκε- για την ενίσχυση των Υπηρεσιών στις περιοχές που αναμενόταν να δράσουν τα έντονα και επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα ούτε πως κατανεμήθηκαν ούτε αν επαρκούσαν η εάν υπήρχε ανάγκη για μεγαλύτερη ενίσχυση η ορθολογικότερη κατανομή. 

Αυτό που γνωρίζουμε ότι δυνάμεις άρχισαν να αποστέλλονται μετά την καταστροφή και πιθανολογούμε, με βεβαιότητα, ότι δεν υπήρξε απολύτως καμία προπαρασκευαστική ενέργεια με σκοπό την πρόληψη από εκείνες που εντέλλονται οι κρατικές υπηρεσίες για ανάλογα φαινόμενα. Εξ άλλου, συνηγορεί στον ισχυρισμό μας αυτόν και το γεγονός ότι ο περιφερειακός συντονιστής που είχε εξαγγελθεί στον ν. 4662/20 δεν έχει τοποθετηθεί ακόμη στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, οκτώ μήνες μετά την ψήφισή του.

Το Κίνημα Αλλαγής θα εξαντλήσει κάθε μέσον προκειμένου να αποκαλυφθεί το μέγεθος της ευθύνης που βαρύνει την κυβέρνηση της ΝΔ σε σχέση με τις ανθρώπινες και υλικές απώλειες που είχαμε στην Εύβοια. Μέσα κι έξω από τη Βουλή θα αγωνιστούμε για να έρθουν στο προσκήνιο οι ευθύνες καθενός από εκείνους που ενώ ο νόμος έθεσε ως θεματοφύλακες της ζωής και της περιουσίας των πολιτών, αυτοί ολιγώρησαν οδηγώντας στην καταστροφή αθώους πολίτες και νοικοκυριά.

(Ο Παναγιώτης Καρκατσούλης είναι εμπειρογνώμονας δημόσιας διοίκησης, στέλεχος του Κινήματος Αλλαγής)

Ενημέρωση για την υποβολή αιτήσεων - αποζημιώσεων στον Πρωτογενή Τομέα

 

Δελτίο Τύπου 

 

Ύστερα από τα πρόσφατα ακραία καιρικά φαινόμενα της 9 ης Αυγούστου 2020, οι ζημιές που προκλήθηκαν στον Πρωτογενή Τομέα στους Δήμους Χαλκιδέων & Διρφύων - Μεσσαπίων ήταν καταστροφικές. Πιο συγκεκριμένα, το αποτέλεσμα ήταν η ολοκληρωτική απώλεια της φετινής παραγωγής, η καταστροφή του φυτικού και ζωικού κεφαλαίου, των εγκαταστάσεων άρδευσης, των σταυλικών εγκαταστάσεων, των κυψελών των μελισσοκόμων, καθώς επίσης σε γεωργικά εργαλεία και μηχανήματα, φέρνοντας σε πραγματική απόγνωση τους αγρότες της Π.Ε. Εύβοιας και συγκεκριμένα των Δ.Ε. Ληλαντίων και Νέας Αρτάκης του Δήμου Χαλκιδέων και του Δήμου Διρφύων - Μεσσαπίων.

Ήδη από την πρώτη ημέρα της θεομηνίας, αρμόδια συνεργεία του ΕΛΓΑ έχουν ξεκινήσει τις εκτιμήσεις και αποτιμώνται οι ζημιές που προκάλεσαν οι πλημμύρες της 9 ης Αυγούστου.

Ο Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης και Κτηνιατρικής κ. Δημήτριος Βουρδάνος συνεχίζει να πραγματοποιεί συναντήσεις με τους αρμόδιους φορείς και εκπροσώπους των αγροτών που επλήγησαν στους Δήμους Χαλκιδέων και Διρφύων – Μεσσαπίων, προκειμένου η Περιφέρεια να ενημερώσει τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Μάκη Βορίδη για τις μεγάλες καταστροφές που προκλήθηκαν στον αγροτικό τομέα από την θεομηνία της 9 ης Αυγούστου και να καταβληθεί έκτακτη οικονομική ενίσχυση, καθώς και άλλες οικονομικές ενισχύσεις για να αποκατασταθούν οι ζημιές που δεν καλύπτονται από τον Οργανισμό Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ), ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους απασχολούμενους στον Πρωτογενή Τομέα να ξαναφτιάξουν άμεσα τις καλλιεργούμενες εκτάσεις τους και να συνεχίσουν να παράγουν τα εξαιρετικά ποιοτικά προϊόντα της Στερεάς Ελλάδας.

Ενημερώνουμε ότι οι αιτήσεις για τις αποζημιώσεις ζωικού και φυτικού κεφαλαίου από τον ΕΛΓΑ θα υποβάλλονται από τους πληγέντες στους ανταποκριτές ΕΛΓΑ του Δήμου Χαλκιδέων και του Δήμου Διρφύων – Μεσσαπίων :

1. Έως και την Παρασκευή 14 Αυγούστου, για το ζωικό κεφάλαιο και τους μελισσοκόμους.

 2. Έως και την Τετάρτη 26 Αυγούστου για το φυτικό και το πάγιο κεφάλαιο.

Ήδη σε συνεργασία και μετά από σύσκεψη με εκπροσώπους των ανωτέρω πληγέντων Δήμων έχουν αναρτηθεί αντίστοιχες ανακοινώσεις από τους Δήμους για περισσότερες πληροφορίες.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ ΠΛΗΓΕΙΣΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

 

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ ΠΛΗΓΕΙΣΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Στη συγκρότηση επιτροπών για την καταγραφή και αποτίμηση ζημιών που προκλήθηκαν από τις πλημμύρες της 9 ης Αυγούστου 2020 σε επιχειρήσεις και νομικά πρόσωπα των Δήμων Χαλκιδέων και Διρφύων-Μεσσαπίων προχωρούν οι αρμόδιες υπηρεσίες της Π.Ε. Εύβοιας.

Έργο της επιτροπής είναι ο εντοπισμός, καταγραφή και αποτίμηση ζημιών που προκλήθηκαν από τις πλημμύρες της 9 ης Αυγούστου 2020 σε βιομηχανικές, βιοτεχνικές μονάδες, εμπορικά καταστήματα και άλλες επιχειρήσεις σε κτιριακό, μηχανολογικό εξοπλισμό, πρώτες ύλες, έτοιμα προϊόντα, εμπορεύματα και φορτηγά δημόσιας και ιδιωτικής χρήσης, στην πληττόμενη περιοχή.

Οι αιτήσεις από τους εκπροσώπους των πληττόμενων επιχειρήσεων θα συντάσσονται σύμφωνα με τις παρακάτω οδηγίες και θα κατατίθενται στην αρμόδια υπηρεσία της Π.Ε. Εύβοιας, η οποία θα λειτουργήσει ειδικά για τον σκοπό αυτό έως την Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου 2020. Για την καλύτερη και ταχύτερη εξυπηρέτηση των συμπολιτών μας στην μεγάλη αυτή δοκιμασία που καλούνται να αντιμετωπίσουν, η υπηρεσία θα μπορεί να δεχθεί ηλεκτρονικά και δια ζώσης τις αιτήσεις, ενώ θα είναι διαθέσιμη τηλεφωνική γραμμή για περαιτέρω οδηγίες και διευκρινήσεις. Η Υπηρεσία εξυπηρέτησης θα λειτουργεί καθημερινά από τις 08:00 π.μ. έως τις 15:00, στον δεύτερο όροφο του κτηρίου της Π.Ε. Εύβοιας (Λ.Χαϊνά 93, Χαλκίδα), στα γραφεία 201 και 210. Η επικοινωνία μπορεί να γίνει στα τηλέφωνα: 2221353934, 2221353433, 2221353738, 2221353512 και 6978141377 και στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις: danap-evo@pste.gov.gr και vallebona.m@evia.pste.gov.gr.

Σε περίπτωση αδυναμίας προσέλευσης των ενδιαφερομένων στην αρμόδια υπηρεσία της Π.Ε. Εύβοιας, ή αδυναμίας αποστολής e-mail σας γνωρίζουμε ότι, το σχετικό αίτημα αποζημίωσης δύναται να υποβληθεί και στον οικείο Δήμο. Διευκρινίζουμε ότι, η παραπάνω διαδικασία αφορά μόνο σε αποζημιώσεις επιχειρήσεων και νομικών προσώπων.

 Για αποζημιώσεις αγροτών ή για καταστροφές που προκλήθηκαν σε νοικοκυριά και οικοσκευή, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να απευθυνθούν στους οικείους Δήμους και στα τοπικά κλιμάκια του ΕΛΓΑ.

Για περισσότερες πληροφορίες και διευκρινίσεις σχετικά με τα αιτήματα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των Δήμων, τα τηλέφωνα επικοινωνίας είναι τα εξής: Δήμος Χαλκιδέων: 2221355111-112, Δήμος Διρφύων-Μεσσαπίων: 2228350203, 2228350243, 2228350219, 2228350220, 2228350229

 

ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΑΙΤΗΣΗΣ

Οι αιτήσεις, που αφορούν σε ζημιές που προκλήθηκαν σε βιομηχανικές, βιοτεχνικές μονάδες, εμπορικά καταστήματα και άλλες επιχειρήσεις σε κτιριακό, μηχανολογικό εξοπλισμό, πρώτες

ύλες, έτοιμα προϊόντα, εμπορεύματα και φορτηγά δημόσιας και ιδιωτικής χρήσης, κατατίθενται στο Τμήμα Πολιτικής Προστασίας της Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας για την

ενεργοποίηση της αρμόδιας επιτροπής. Για τον προσδιορισμό του ύψους της ζημιάς διενεργείται αυτοψία από την αρμόδια επιτροπή και αρχική εκτίμηση της ζημιάς με σαφή προσδιορισμό της αιτίας που την προκάλεσε (χαλαζόπτωση ,πλημμύρα, κατολίσθηση, άλλο αίτιο). Μετά την οριοθέτηση της πληγείσας περιοχής ζητείται η υποβολή εκ μέρους των πληγέντων επιχειρήσεων των στοιχείων και δικαιολογητικών όπως αναφέρονται παρακάτω, - Τίτλοι ιδιοκτησίας ακινήτου στο οποίο στεγάζεται η επιχείρηση ή μισθωτήριο συμβόλαιο. - Φορολογικές δηλώσεις της επιχείρησης. - Δηλώσεις ΦΠΑ. - Απογραφή προηγούμενου έτους.

 - Τιμολόγια αγοράς πρώτων υλών, εμπορευμάτων και σε περίπτωση μη ύπαρξης να αναζητούνται από τους προμηθευτές

- Τιμολόγια αγοράς μηχανολογικού εξοπλισμού συνοδευόμενα από κατάσταση στην οποία θα αναγράφεται ο χρόνος απόσβεσης, η κατάσταση του μηχανήματος καθώς και αν πρόκειται για μερική ή ολική καταστροφή. - Ασφαλιστήριο συμβόλαιο κάλυψης της ζημιάς και σε περίπτωση μη ύπαρξης Υ.Δ. του Ν.1599 περί μη ασφάλισης της επιχείρησης. Η Επιτροπή μπορεί να ζητά συμπληρωματικά στοιχεία πέραν των αναφερομένων, εφόσον τούτο κρίνεται αναγκαίο και δεν δεσμεύεται από την τυχόν δηλωθείσα εκ μέρους των εκπροσώπων των πληγεισών επιχειρήσεων ζημιά ή την εκτίμηση αυτής από άλλα πρόσωπα

(ιδιώτες, εκτιμητές, λογιστές). Για κάθε επιχείρηση που υπέστη ζημιά από την θεομηνία η αρμόδια Επιτροπή συντάσσει πρακτικό εκτίμησης ζημιάς. Με βάση τα πρακτικά εκτίμησης των ζημιών συντάσσεται συγκεντρωτική κατάσταση των επιχειρήσεων υπογεγραμμένη από την αρμόδια Επιτροπή η οποία περιλαμβάνει τα παρακάτω στοιχεία:

 - Επωνυμία επιχείρησης

- Διεύθυνση άσκησης δραστηριότητας της επιχείρησης

- ΑΦΜ/ΔΟΥ

- Στοιχεία υπεύθυνου και επικοινωνία επιχείρησης

- Αντικείμενο δραστηριότητας

- Δήμος /Δημοτική Ενότητα /Τοπικό Διαμέρισμα

- Συνολική ζημιά με ανάλυση ανά κατηγορία σε κατάσταση με σαφή προσδιορισμό της αιτίας που την προκάλεσε (πλημμύρα, κατολίσθηση, άλλο αίτιο).

Ειδικότερα για τις ζημιές σε κτιριακές εγκαταστάσεις, αυτές καλύπτονται μόνο εφ΄ όσον οι δικαιούχοι είναι ιδιοκτήτες, δηλαδή ανήκουν κατά πλήρη κυριότητα στην επιχείρηση και όχι σε τρίτους (εταίρους, μετόχους κλπ) και με την προϋπόθεση ότι δεν αποζημιώνονται από άλλη πηγή και ειδικότερα βάσει του άρθρου 10 του Ν.2576/1998.

 Ζημιά η οποία καλύπτεται από ασφαλιστήριο συμβόλαιο, αποζημιώνεται μόνο κατά το μέρος που υπερβαίνει το ποσό που εισέπραξε ο δικαιούχος από την ασφαλιστική εταιρία.

Βουλευτές ΚΙΝΑΛ: Άμεσες ενέργειες και μέτρα για την ανακούφιση των πληγέντων πολιτών στην Εύβοια»

ΕΡΩΤΗΣΗ

ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥΣ:      

-Οικονομικών, κ. Χ. Σταϊκούρα

-Προστασίας του Πολίτη, κ. Μ. Χρυσοχοϊδη

-Εσωτερικών, κ. Π. Θεοδωρικάκο

-Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κ. Α. Γεωργιάδη

-Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Μ. Βορίδη

-Υποδομών και Μεταφορών, κ. Κ. Καραμανλή

-Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κ. Χατζηδάκη

-Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κ. Ι. Βρούτση

Θέμα: «Άμεσες ενέργειες και μέτρα για την ανακούφιση των πληγέντων πολιτών στην Εύβοια ».

Όπως διαπίστωσε κλιμάκιο του ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΑΛΛΑΓΗΣ κατά την επίσκεψη του στην Εύβοια η εικόνα είναι αποκαρδιωτική και εξοργιστική. Εκτός από τις μεγάλες ευθύνες της κυβέρνησης και των αρμοδίων για την προστασία και ενώ είμαστε στο τρίτο εικοσιτετράωρο μετά την καταστροφή οι πολίτες ουσιαστικά παλεύουν μόνοι τους με τη λάσπη, χωρίς την αναμενόμενη στήριξη από την περιφέρεια και το κράτος. Με λιγοστά μέσα οι δήμοι κάνουν μεγάλη προσπάθεια για την αποκατάσταση των λειτουργιών. Ένα  χρόνο από τις περσινές φωτιές που κατέκαψαν 25.000 στρέμματα δάσους το κράτος και η περιφέρεια δεν έκαναν το παραμικρό αντιπλημμυρικό έργο. Ούτε τις στοιχειώδεις δασικές κορμοδεσιές αλλά με τους κομμένους κορμούς διάσπαρτους να προκαλούν έμφραγμα στις γέφυρες και με αναπόφευκτο αποτέλεσμα  να ξεχειλίσει ο ποταμός, να γκρεμιστεί μία γέφυρα και τα Ψαχνά να βουλιάξουν κάτω από τόνους λάσπης.

Τούτη την ώρα δεν αρκεί ούτε η συμπόνια, ούτε η συμπαράσταση προς τα θύματα. Το Κίνημα Αλλαγής απαιτεί από την κυβέρνηση και τον περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας να ενεργήσουν άμεσα για την αποκατάσταση των λειτουργιών και την ομαλοποίηση της κοινωνικής και οικονομικής ζωής και να παρουσιάσουν το ακριβές αντιπλημμυρικό σχέδιο για την περιοχή και το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής του για να μη θρηνήσουμε εκ νέου θύματα από πλημμύρα.

Άμεσα η κυβέρνηση οφείλει:

Να ερευνήσει και να αποδώσει ευθύνες για ολιγωρίες, παραλείψεις και λάθος επιλογές των υπευθύνων της πολιτικής προστασίας

Να διαθέσει όλα τα απαραίτητα τεχνικά μέσα και κυρίως έκτακτες χρηματοδοτήσεις προς τους Δήμους για την αποκατάσταση ύδρευσης, οδικής πρόσβασης και κάθε λειτουργίας που διακόπηκε ή διαταράχθηκε από τις καταστροφές.

Να οριοθετήσει και να κηρύξει άμεσα τις πληττόμενες περιοχές ώστε να ανασταλούν όλες οι φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις των επιχειρήσεων και των πολιτών αλλά και να μεταφερθούν οι προθεσμίες για κάθε κρίσιμο θέμα όπως η προστασία της πρώτη κατοικίας και τα μέτρα που αφορούν στην αντιμετώπιση της πανδημίας

Να καταγραφούν άμεσα οι πληγείσες κατοικίες και να καταβληθούν με το απλοποιημένο σύστημα τόσο η εφάπαξ άμεση βοήθεια των 2000 € και των 586€ αλλά και η αποζημίωση για την αποκατάσταση της οικοσκευής από το Υπουργείο Εργασίας.

Να προωθηθεί η διαδικασία καταγραφής των ζημιών στις επιχειρήσεις και να καταβληθεί η προβλεπόμενη αποζημίωση τους

Να παραγγείλει στον ΕΛΓΑ την άμεση καταγραφή των ζημιών στην αγροτική παραγωγή και στο φυτικό και ζωικό κεφάλαιο και την άμεση προώθηση της καταβολής αποζημιώσεων

Να λάβει κάθε πρόσφορο μέτρο για την ανακούφιση των πληγέντων

Για όλα τα παραπάνω ερωτάστε κκ Υπουργοί

Τι θα πράξετε για να υλοποιήσετε άμεσα την παραπάνω δέσμη μέτρων για την ανακούφιση των πληγέντων, την αποκατάσταση ζημιών και την καταβολή των αποζημιώσεων;

Έχετε προχωρήσει στις διαδικασίες των απαιτούμενων ερευνών για τον εντοπισμό και την απόδοση ευθυνών και αν ναι σε ποιες διαδικασίες;

Οι ερωτώντες Βουλευτές

Βασίλης  Κεγκέρογλου

Γιώργος  Μουλκιώτης

Γιώργος Αρβανιτίδης

Χρήστος  Γκόκας

Γιώργος  Καμίνης

Μιχάλης  Κατρίνης

Ευαγγελία Λιακούλη

Απόστολος  Πάνας

Κώστας  Σκανδαλίδης

ΤΟ ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ ΩΣ ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΟ.

Του Γιώργου Μάρκου

Πριν τρία και κάτι χρόνια, από τη θέση που με είχαν τοποθετήσει, είχα προτείνει (συμβουλέψει) ως έργο πρώτης προτεραιότητας την κατασκευή νέας γέφυρας στον ποταμό Λήλαντα.

Ουσιαστικά είχα προτείνει την κατασκευή κατά προτεραιότητα της νέας γέφυρας, που περιλαμβάνεται στη μελέτη της Παράκαμψης Βασιλικού.

Δηλαδή την κατασκευή, σύμφωνα με την ήδη  εγκεκριμένη μελέτη, γέφυρας Λήλαντα στο ύψος του ΑΣΑΧ.

Για την λειτουργία της γέφυρας,  είχα προτείνει,  την κατασκευή του μελετημένου τμήματος του δρόμου από έξοδο Λαμψάκου μέχρι τη νέα γέφυρα και αντίπερα την προσαρμογή της γέφυρας στον υφιστάμενο (παλαιό δρόμο) Φύλλα – Βασιλικό,  μέχρι την Εθνική Οδό στην νότια έξοδο Βασιλικού.

Αυτά, με την προοπτική ενσωμάτωσης του τμήματος αυτού στην μεγάλη Παράκαμψη Βασιλικού, όποτε αυτή ήθελε υλοποιηθεί.

Ισοδύναμα είχα προτείνει, να μην κατασκευαστεί το τμήμα του παραποτάμιου δρόμου Βασιλικό – Αφράτι – Πισώνας από το ύψος του ΑΣΑΧ μέχρι την υφιστάμενη γέφυρα Βασιλικού, αλλά ο παραποτάμιος δρόμος να συνδεθεί με τη νέα γέφυρα.

Η πρόταση για άμεση κατασκευή νέας γέφυρας, παρείχε πολλά πλεονεκτήματα.

Καταρχήν εξασφάλιζε μία βραχεία παράκαμψη του Βασιλικού, η οποία μπορούσε να ενσωματωθεί στη μελλοντική ευρεία παράκαμψη,  αφού από την αρχή θα αποτελούσε μέρος αυτής.

Δεύτερον έλυνε με σωστό τρόπο το πρόβλημα της σύνδεσης του νέου παραποτάμιου δρόμου Βασιλικό – Αφράτι – Πισώνας, με τον άξονα Χαλκίδα- Αλιβέρι.

Τρίτον η νέα γέφυρα θα εξασφάλιζε το πρόβλημα της ασφαλούς συνέχειας της συγκοινωνίας μεταξύ των δύο τμημάτων του νομού ( βόρειο – νότιο και Σκύρος), των οποίων ο ποταμός Λήλας αποτελεί εσωτερικό σύνορο (φυσικό εμπόδιο) και κίνδυνο.

Δευτερευόντως, θα επιλύονταν και το πρόβλημα  της κυκλοφοριακής σύνδεσης επιχειρηματικών εγκαταστάσεων πλησίον της υφιστάμενης γέφυρας Βασιλικού, αλλά και δεν θα διαταράσσονταν η συμβολή του δρόμου από γέφυρα Βασιλικού προς Μπούρτζι, για τα οποία ζητήματα η μελέτη του παραποτάμιου δρόμου Βασιλικό – Αφράτι – Πισώνας με απόληξη του δρόμου στην υφιστάμενη  γέφυρα,  μάλλον δημιουργούσε περιπλοκές..

Για το έργο της προτεινόμενης  καινούργιας γέφυρας με τα τμήματα προσαρμογής, υπήρχε σχεδόν έτοιμη μελέτη!

Είχα θέσει με έμφαση το θέμα κινδύνου συγκοινωνιακής διχοτόμησης του νησιού, σε περίπτωση που θα  προκαλούντο ζημιές στις υφιστάμενες γέφυρες και κυρίως στην παρωχημένη τεχνολογίας γέφυρα Βασιλικού,  στην οποία στο παρελθόν είχαν αντιμετωπισθεί φαινόμενα αστοχίας, οφειλόμενα στην  δράση του ποταμού, αλλά και στην επίδραση του τεράστιου κυκλοφοριακού φόρτου που την καταπονούσε.

Η παλαιά αυτή γέφυρα δεν έχει σχεδιαστεί για τέτοιου μεγέθους και τέτοιας χρονικής διάρκειας καταπονήσεις και κάποια στιγμή θα μας αφήσει χρονάκια.

Για τα παραπάνω ετοίμασα φάκελο και συνέλεξα όλα τα απαιτούμενα στοιχεία.

Δεν μπορώ να πω  ότι η πρότασή μου δεν εισακούσθηκε ή ότι απορρίφθηκε.

Δυστυχώς άλλες προτεραιότητες (εκλογικές μάλλον) την έστειλαν στις καλένδες.

Μετά όλα πήραν τον...δίχως σκέψη δρόμο!

Μετά ακόμη χειρότερα αφεθήκαμε στον καιρό, ο οποίος καταρτίζει το πρόγραμμα που εμείς δεν έχουμε και θέτει τις προτεραιότητες όχι ως πρόβλεψη,  αλλά ως αποτέλεσμα καταστροφής.

Η κοινωνική και αλληλεγγύα οικονομία ενεργοποιεί αναδυόμενες θέσεις εργασίας

Προσθήκη λεζάντας

Οι φορείς της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας αλλά και γενικότερα ο αποκαλούμενος Τρίτος Τομέας της Οικονομίας εκτός από την συμβολή του στη δημιουργία και διατήρηση της απασχόλησης γενικά μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε αναδυόμενους τομείς οικονομικής δραστηριότητας και δημιουργίας θέσεων εργασίας οι οποίοι προκύπτουν εξαιτίας της οικονομικής και υγειονομικής κρίσης αλλά και των κλιματικών αλλαγών. 

Είναι εξάλλου χαρακτηριστικό της απασχόλησης σε αυτούς τους νέους κοινωνικούς τομείς ο πολλαπλασιασμός των μη τυποποιημένων μορφών απασχόλησης που καθιστούν πιο δύσκολη την παροχή αξιοπρεπούς εργασίας.  Αυτή είναι η περίπτωση, για παράδειγμα, των υπηρεσιών της φροντίδα για τους ηλικιωμένους, όπου οι μισθωτοί εργαζόμενοι παρέχουν βοήθεια στους ανθρώπους ηλικιωμένοι που δεν είναι αυτάρκεις. Δεδομένου του υψηλού κόστους εργασίας, είναι δύσκολο για τις επιχειρήσεις να προσφέρουν αυτές τις υπηρεσίες εκτός γηροκομείων (όπου οι οικονομίες κλίμακας επιτρέπουν σε έναν χειριστή να φροντίζει πολλούς χρήστες την ίδια στιγμή) αλλά και ο διαθέσιμος αριθμός αυτών των δομών είναι περιορισμένος και λείπει εντελώς από τις εκτός μεγάλων πόλεων περιοχές.

Οι οικογένειες που δεν έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν πρόσβαση στη φροντίδα που προσφέρουν οι ξενώνες λόγω του ότι δεν διαθέτουν τους αναγκαίους πόρους  η γιατί δεν υπάρχει υλικοτεχνική διαθεσιμότητα. Αναγκάζονται συχνά  για υπηρεσίες φροντίδας στο σπίτι, συχνά να προσλαμβάνουν μη πιστοποιημένους και ανασφάλιστους εργαζόμενους (μαύρη εργασία)

Η δημιουργία τέτοιων μορφών απασχόλησης – κατά κανόνα αρρύθμιστη- δεν παρέχει τα ίδια οφέλη και εγγυήσεις σε αυτούς τους εργαζόμενους που θα απολάμβαναν αν εργαζόταν για μια κανονική εταιρεία (επίδομα ασθενείας, άδεια μητρότητας, σύνταξη κ.λπ.).

Σε αυτές τις  καταστάσεις, οι οργανισμοί κοινωνικής οικονομίας και αλληλεγγύης μπορούν να λειτουργήσουν ως διαμεσολαβητές μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, παρέχοντας υπηρεσίες με επιχειρηματικές δομές ικανές να παρέχουν μεγαλύτερη ρύθμιση και ασφάλεια.

Πρώτα απ 'όλα, είναι πιο αποτελεσματικοί στον εντοπισμό  των αναγκών στην κοινότητα αξιοποιώντας ένα δίκτυο χρηστών και εθελοντών μαζί με το εργατικό δυναμικό τους. Επιβεβαιώνεται επίσης από την ιστορία των κοινωνικών επιχειρήσεων, ιδίως στο Ευρωπαϊκό πλαίσιο, ότι οι ομάδες πολιτών αναλαμβάνουν ευθύνη για την κάλυψη αναγκών που είτε αγνοήθηκαν είτε δεν μπορεί το δημόσιο να τις καλύψει αποτελεσματικά, συμπεριλαμβανομένης της άμεσης παραγωγής σε αγαθά και υπηρεσίες κοινής ωφέλειας για την κοινότητα.

Οι φορείς Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας μπορούν να χειρίζονται αποτελεσματικότερα τις ασυμμετρίες μεταξύ προμηθευτών αγαθών  και χρηστών και να παρέχουν ένα πλέγμα προστασίας των χρηστών από την εκμετάλλευση και την παροχή μη ποιοτικά ελεγμένων  αγαθών, δεδομένης της μειονεκτικής θέσης στην οποία συνήθως βρίσκονται οι χρήστες λόγω και της οικονομικής τους ανέχειας.

Το τρίτο πλεονέκτημα είναι η ικανότητα των φορέων Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας να λειτουργούν και να αναπτύσσονται ακόμη και όταν ασκούν δραστηριότητες με χαμηλό περιθώριο κέρδους εφόσον η απόδοση της επένδυσης δεν αποτελεί προτεραιότητα για αυτούς. Σύμφωνα με πολλές έρευνες οι φορείς Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας είναι πιο αποτελεσματικοί και από τον δημόσιο τομέα διότι σε περιόδους κρίσης και μείωσης των δημοσίων δαπανών  οι κοινωνικές επιχειρήσεις μπορούν να καλύψουν το κενό και τις ανάγκες διότι να συνδυάζουν πόρους  από δωρεές με τον εθελοντισμό. Επιπλέον, απασχολούν εργαζόμενους που έχουν εγγενώς κίνητρα από τις αξίες και τις κοινωνικές τους προσδοκίες και είναι συνεπώς πρόθυμοι να δεχτούν ελαφρώς χαμηλότερους μισθούς διατηρώντας ταυτόχρονα υψηλή ικανοποίηση από την εργασία.

Ο τομέας της «οικονομίας της κοινωνικής προστασίας και φροντίδας» δεν είναι ο μοναδικός στον οποίο ενδείκνυται να αναπτυχθούν κοινωνικές επιχειρήσεις- συνεταιρισμοί εργαζομένων. Η χώρος της δημιουργικότητας και του πολιτισμού είναι εξίσου προνομιακός. Εξάλλου η απασχόληση στην λεγόμενη «πολιτιστική οικονομία» παρουσιάζει ανάλογα προβλήματα με την απασχόληση στην κοινωνική φροντίδα λόγω της εργασιακής ανασφάλειας, της αρρύθμιστης και ασταθούς απασχόλησης και των νέων συνθηκών διασφάλισης των εργασιακών δικαιωμάτων.

Το πρόβλημα εντείνεται από την γιγάντωση της ψηφιακής οικονομίας που εκτός από τις θετικές προκλήσεις επιφέρει και κινδύνους για επαγγελματικά και εργασιακά δικαιώματα.

Μέχρι τώρα  επικρατεί η τάση να καταφεύγουν σε οργανωτικά μοντέλα που βασίζονται στην προσωρινή και επισφαλή  απασχόληση.  Ακολουθώντας το μοντέλο του λογισμικού ανοιχτού κώδικα, πολλές από τις δραστηριότητες σε αυτούς τους νέους τομείς θα μπορούσαν να προσφερθούν από την κοινωνική και αλληλεγγύη οικονομία. Η πρόσφατη ανάπτυξη των συνεταιριστικών πλατφόρμων (ψηφιακές πλατφόρμες που ανήκουν και διαχειρίζονται συλλογικά από τους ανθρώπους που εξαρτώνται από αυτές  και που τις δημιουργούν είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση. 

Λαμβανομένων υπόψη όλων αυτών καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι για τις θέσεις εργασίας που αναδύονται  σε τομείς χαρακτηρίζονται από υψηλό βαθμό κατακερματισμού, οι φορείς Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας φαίνεται να είναι ιδιαίτερα κατάλληλοι για την παροχή δομών απασχόλησης  συνδυάζοντας το συντονισμό των   πολύπλοκων μορφών αποκέντρωσης που απαιτούνται στις νέες παραγωγικές διαδικασίες με την ανάγκη για περισσότερη ασφάλεια στους εργαζόμενους.

 Δ.Ι.Κ.

 

Το στοίχημα της Ενεργειακής Δημοκρατίας

Χάρης Δούκας

Οι τρεις επάλληλες κρίσεις της εποχής μας, η υγειονομική, η κλιματική και η οικονομική, μας ωθούν να ξανασκεφτούμε τις αναπτυξιακές μας αποφάσεις τις τελευταίες δεκαετίες.

Ας αναφέρουμε το ακόλουθο παράδειγμα. Φέτος, στις αρχές Απριλίου, και ενώ οι γιατροί στις ΗΠΑ προειδοποιούσαν για τη λήψη άμεσων μέτρων περιορισμού της εξάπλωσης του COVID-19, ο Πρόεδρος της, Donald Trump, είχε αλλού στραμμένη την προσοχή του. Συγκέντρωνε Διευθύνοντες Συμβούλους από τις μεγαλύτερες αμερικανικές εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου στον Λευκό Οίκο. Ο πανικός των παραγωγών πετρελαίου, και ειδικά αυτών που εξορύσσουν από σχιστολιθικά πετρώματα, ήταν έκδηλος, η πτώση των τιμών τεράστια, και ο Trump είχε αποφασίσει με κάθε τρόπο να τους βοηθήσει. Προτάθηκαν από δασμοί στις εισαγωγές μέχρι αγορά της πλεονάζουσας ποσότητας πετρελαίου από την ίδια την κυβέρνηση. Στα μέσα Απριλίου, ο Trump ανακοίνωνε τελικά συμφωνία με τον Ρώσο Πρόεδρο Vladimir Putin και τον Διάδοχο του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας Mohammed bin Salman για μείωση της παραγωγής πετρελαίου. Η συμφωνία αυτή προφανώς και δεν απέτρεψε τελικά την ιστορική συντριβή των τιμών του πετρελαίου (αρνητικές τιμές στις 20/4).

Αργότερα τον Απρίλιο, η Ursula von der Leyen, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ), παρουσίαζε μία διαφορετική κατεύθυνση για το νέο αναπτυξιακό μοντέλο της Γηραιάς Ηπείρου. Μία Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, που θα αποτελέσει «την μηχανή ανάκαμψης» της ΕΕ. «Μπορούμε να μετατρέψουμε την κρίση της πανδημίας σε μία ευκαιρία να κτίσουμε ξανά τις οικονομίες μας με διαφορετικό τρόπο», δήλωνε. Μέσα από ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, που εμβαθύνει στην ενεργειακή δημοκρατία και στοχεύει να καταστήσει την παραγωγή καθαρής ενέργειας υπόθεση όλων των πολιτών και όχι μόνο λίγων μεγάλων εταιριών. Ανακοινώθηκε τελικά πριν λίγες μέρες (21/7) το νέο χρηματοδοτικό πακέτο, που περιλαμβάνει το ταμείο ανάκαμψης (750 δισ. €) και το επταετές Χρηματοδοτικό Πλαίσιο 2021-2027 (€1,074 τρισ. €), για να υποστηρίξει αυτήν την προσπάθεια.

Σήμερα, σύμφωνα με το ΔΝΤ, έχουν ανακοινωθεί δημοσιονομικά μέτρα ύψους πάνω από 10 τρισ. δολάρια σε παγκόσμια κλίμακα για να περιοριστεί ο οικονομικός αντίκτυπος της πανδημίας. Με τους οικονομολόγους μάλιστα να υποστηρίζουν ότι το ποσό αυτό θα πολλαπλασιαστεί το επόμενο διάστημα. Παραμένει όμως ζητούμενο το βασικό ερώτημα: προς ποια κατεύθυνση ανάπτυξης;

Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι το παγκόσμιο ΑΕΠ πρόκειται να συρρικνωθεί φέτος κατά τουλάχιστον 5%. Μεγαλύτερη συρρίκνωση έλαβε χώρα μόνο μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο. Τότε που οι ΗΠΑ ξεκίνησαν να χτίζουν την παγκόσμια οικονομία με βάση τα ορυκτά καύσιμα. Το μεγαλύτερο κονδύλιο του Σχεδίου Μάρσαλ της Αμερικανικής κυβέρνησης για την ανάκαμψη της Ευρωπαϊκής οικονομίας τότε, οδηγούσε νομοτελειακά και στην δική της εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.

Αυτή η ανάπτυξη είχε συγκεντρωτικό χαρακτήρα, με τον έλεγχο της να είναι κλειστός, μόνο για όσους είχαν άμεση πρόσβαση στις ορυκτές πηγές ενέργειας. Και βασικό στόχο της είχε την υπερκατανάλωση, αγνοώντας κοινωνικά κόστη, περιβαλλοντικές επιπτώσεις και εισοδηματικές ανισότητες. Η «υποσχετική» για αέναη ανάπτυξη, απαιτούσε αέναη προμήθεια πετρελαίου για εργοστάσια, αυτοκίνητα και αεροπλάνα. Σε αυτή τη βάση, το 1945, ο Franklin D. Roosevelt συμφώνησε με τον Ibn Saud, τον 1ο Βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας, για προνομιακή πρόσβαση στα τεράστια πετρελαϊκά κοιτάσματα της χώρας. Κάθε Αμερικανός Πρόεδρος από τότε, συνέχιζε αυτήν την παράδοση.

Το χρηματοδοτικό πακέτο που τώρα συμφωνήθηκε στην Ευρώπη για την ανάκαμψη από την πανδημία, είναι μία μοναδική ευκαιρία για αλλαγή κατεύθυνσης, από την μεταπολεμική τάξη πραγμάτων. Τους αμέσως επόμενους μήνες, τα κράτη – μέλη θα καταθέσουν τα εθνικά τους σχέδια. Για την Ελλάδα, θα αφορά σε ένα πακέτο ύψους 72 δισ. (32 δισ. από το Ταμείο και κοντά στα 40 δισ. ευρώ από το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027).

Τα πρώτα στοιχεία του σχεδίου που παρουσιάστηκαν (στις 14/7 από την «Επιτροπή Πισσαρίδη») δεν αποτυπώνουν την προσδοκώμενη αλλαγή του αναπτυξιακού μοντέλου για την ελληνική οικονομία.

Προτείνεται, για παράδειγμα, ως βασικός άξονας, να δοθούν φορολογικά κίνητρα σε νοικοκυριά να επενδύσουν στο Χρηματιστήριο. Το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι οι μετοχές των νοικοκυρών; Ή να καταστήσουμε τα νοικοκυριά συμμέτοχα στην δράση για το κλίμα και περισσότερο ανθεκτικά στις μελλοντικές κρίσεις;

Τονίζεται η ανάγκη να δοθούν κίνητρα για συγχωνεύσεις και εξαγορές εταιρειών με στόχο την μεγέθυνσή τους. Μα ο στόχος είναι μία ποσοτική μεγέθυνση ή η ανάπτυξή τους με περιβαλλοντική και κοινωνική ευθύνη;

Ακόμα και η ψηφιοποίηση προσεγγίζεται χωρίς να αλλάζει το υφιστάμενο πολυδαίδαλο σύστημα. Μήπως αναβαθμίζουμε ψηφιακά τη γραφειοκρατία; Υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες να προχωρήσουμε στον εκσυγχρονισμό και στην ψηφιοποίηση σε κρίσιμους τομείς, όπως είναι αυτός των δικτύων ενέργειας. Ώστε να ενισχύσουμε τα αποκεντρωμένα συστήματα διαμοιρασμού καθαρής ενέργειας, προωθώντας στην πράξη την ενεργειακή δημοκρατία.

Η αναπτυξιακή διάσταση είναι βαθιά συνδεδεμένη με τον ενεργειακό μετασχηματισμό και την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Η πορεία αυτή θα βασίζεται τελικά σε ανοιχτά συστήματα «συν-διαμόρφωσης» ή σε κλειστά συστήματα διατήρησης του «ελέγχου»; Αυτό το ερώτημα θα μας απασχολήσει το επόμενο διάστημα.

 

 

 

 

Ενεργειακές πολιτικές στην μετά COVID-19 εποχή.

Χάρης Δούκας 

Αν. Καθηγητής, Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, ΕΜΠ

 To άρθρο δημοσιεύτηκε στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής (28 Ιουνίου 2020)

 

Η αντιμετώπιση της πανδημίας και της κλιματικής αλλαγής έχουν, από τη σκοπιά της πολιτικής, πολλά κοινά στοιχεία και αλληλεξαρτώμενες διαδικασίες. Και οι δύο χρειάζονται την καινοτομία και την επιστήμη, καθώς και τον κόσμο να δουλεύει μαζί. H ξαφνική αλλαγή της ζωής μας από τον COVID-19 μπορεί να αναδείξει αυτές τις αρετές της αμοιβαίας βοήθειας, και να ταρακουνήσει τους φορείς λήψης αποφάσεων προς μία περισσότερο προληπτική ενεργειακή και περιβαλλοντική πολιτική, μπροστά σε μελλοντικά ρίσκα. Με μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στις προειδοποιήσεις των ειδικών και με μικρότερη τάση στο να θεωρούν ότι το χειρότερο σενάριο δε θα συμβεί ποτέ.

Ο διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας αποκάλεσε την κρίση ως «μία ιστορική ευκαιρία» για την κατεύθυνση των επενδύσεων ενέργειας σε έναν περισσότερο βιώσιμο δρόμο. Μάλιστα, στο Κέντρο για τη Διεθνή Κλιματική Έρευνα στο Όσλο της Νορβηγίας, προβλέπουν ότι με καλό σχεδιασμό, το 2020 μπορεί να είναι το έτος σταθμός, μετά το οποίο οι παγκόσμιες εκπομπές θα βαίνουν συνεχώς μειούμενες.

Με τις κυβερνήσεις των πιο ανεπτυγμένων κρατών να δεσμεύουν ήδη πάνω από 5 τρισεκατομμύρια δολάρια για την κινητοποίηση των οικονομιών στον απόηχο του εγκλεισμού, μπορεί τώρα να μπει η καθαρή ενέργεια στην καρδιά των κινήτρων για τα σχέδια αντιμετώπισης της κρίσης του κορωνοϊού. Προσδίδοντας ένα ξεκάθαρο βιώσιμο ενεργειακό αποτύπωμα στα πακέτα ανάκαμψης.

Τα παραπάνω αφορούν σε αισιόδοξα αφηγήματα για την μετά COVID-19 εποχή.

 

Υπάρχουν και απαισιόδοξα. Οι μειώσεις εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου δεν βασίστηκαν σε δομικές αλλαγές των ενεργειακών συστημάτων. Μπορεί λοιπόν να είναι ιδιαίτερα βραχυπρόθεσμες. Ήδη οι μειώσεις εκπομπών από 20% και 25% τους προηγούμενους μήνες, προσεγγίζουν πια το 5%. Στην Κίνα, η καύση άνθρακα είχε μέχρι το τέλος Μαΐου επιστρέψει στα προ COVID-19 επίπεδα.

 

Οι απαισιόδοξοι φοβούνται ένα άλμα προς τα πίσω. Τα μέτρα ανάκαμψης της οικονομίας δύναται να βασιστούν τελικά σε βραχυπρόθεσμους στόχους. Τα οικονομικά κίνητρα μπορεί να στηρίξουν τις παλιές, ενεργοβόρες και βασιζόμενες στα ορυκτά καύσιμα βιομηχανίες. Το απαισιόδοξο αφήγημα επίσης προβλέπει μία βιασύνη για ανάπτυξη με «οποιοδήποτε κόστος». Μια ανάπτυξη που θα στοχεύει «τάχα» στη δραστική μείωση της «υπερβολικής γραφειοκρατίας» και τελικά, μέσω της κατάργησης ή του περιορισμού της επιβολής περιβαλλοντικών κανονισμών, θα οδηγεί σε νέες περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις και πιέσεις στους φυσικούς πόρους.

Σε πρόσφατη αρθρογραφία οικονομολόγων του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, η βασική τους διαπίστωση ήταν πως μετά το τέλος της πανδημίας πολλοί άνθρωποι θα είναι λιγότερο πρόθυμοι να πληρώσουν για τη διάσωση επόμενων γενεών.

Ήδη άλλωστε, εκτός από την Ευρωπαϊκή Ένωση, σε όλες τις άλλες περιοχές της υφηλίου, ο στόχος για την επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών μέχρι τα μέσα του αιώνα έχει εξαφανιστεί από την πολιτική ατζέντα.

Υπό αυτό το πρίσμα, είναι κρίσιμο στην Ελλάδα να διατεθούν οι προβλεπόμενοι ευρωπαϊκοί πόροι με κριτήρια που να προωθούν ένα βιώσιμο αποτύπωμα σε όλους του τομείς της οικονομίας. Όποιες επιχειρήσεις δηλαδή ενισχύονται, να δεσμεύονται μέσα από συγκεκριμένους στόχους ενεργειακής, περιβαλλοντικής και κοινωνικής ευθύνης.

Έχει μεγάλη σημασία προς ποια κατεύθυνση τελικά θα κινηθούμε.

Τόσο τα αισιόδοξα όσο και τα απαισιόδοξα αφηγήματα θα παραμείνουν στο τραπέζι για κάποιο διάστημα. Με την κατάληξη να κρίνεται από την τελική δυναμική της κοινωνικής παρέμβασης. Ας ελπίσουμε πως το πλήγμα από την κρίση της πανδημίας θα οδηγήσει τελικά στην επίσπευση των αναγκαίων μετασχηματισμών, προς ένα βιώσιμο και κλιματικά προστατευτικό μοντέλο ανάπτυξης.