Η Ανάπτυξη στο «Δίπολο» Κύμη-Παραλία

Του Λίνου Τριανταφυλλίδη,

Χωροτάκτη Πολεοδόμου
Συμβούλου Δημ. Κοινότητας Κύμης

 Η Κύμη μας, με πολύ αρχαία ιστορία και με τις δόξες της να τελειώνουν κοντά στον Α παγκόσμιο πόλεμο αναπτύχθηκε κυρίως από την θάλασσα όπως γνωρίζουμε, με την ιστιοφόρο ναυτιλία της πρωτοπόρο που πέρα από την μεταφορά ανθρώπων και εμπορευμάτων, εκμεταλλεύτηκε και διακίνησε την πρωτογενή παραγωγή κάνοντας γνωστά τα εξαιρετικά προϊόντα της περιοχής μας ανά την μεσόγειο.

Η ναυτικοί μας, γνωστοί και πρωτοπόροι ναυτίλοι ήδη από τον Τρωικό πόλεμο, το 1200 προ Χριστού δικαίωναν την φήμη τους σ όλους τους κατοπινούς αιώνες μέχρι και στις μέρες μας.Η παράδοση αυτή βαστάει ακόμη στην Κύμη μέσα από την ενασχόληση με την θάλασσα ιδιωτών και επιχειρηματιών. Όμως ο παραγόμενος πλούτος με την αλλαγή των οικονομικών δομών και των μορφών απασχόλησης  δεν αποφέρει τα προσδοκώμενα οφέλη   στον γενικό πληθυσμό της περιοχής μας. Η ναυτιλία, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της περιοχής μας, αποτελεί τα σιδερένια αναπτυξιακά τείχη, αν παραβάλουμε την ναυτιλία με  τα «ξύλινα τείχη», με τα οποία ο  Θεμιστοκλής δόξασε την Αθήνα εκείνα τα χρόνια. Οι θαλάσσιες μεταφορές ο τουρισμός και οι υπηρεσίες θα αποτελούν πάντοτε για την περιοχή μας την αιχμή του αναπτυξιακού δόρατός της με την συνεπικουρία φυσικά της παράλληλης και σύμμετρης ανάπτυξης όλων των  παραγωγικών τομέων της οικονομίας

  Προϋπόθεση για την ανάπτυξη της οικονομίας της περιοχής μας, είναι η ύπαρξη υποδομών, δίχως τις οποίες είναι αδύνατον να αρθρωθεί παραγωγικά η περιοχή μας, με τον οικονομικό ιστό της χώρας. Η Κύμη αποτελεί το κεντρικό σημείο της Ανατολικής Εύβοιας και η προώθηση μεταφορικών υποδομών  μπορούν να  βγάλουν  από την απομόνωση την  περιοχή που ενώ βρίσκεται γεωγραφικά στο μέσον του Αιγαίου με το μοναδικό πλεονέκτημα  να είναι οδικά προσπελάσιμη, από την Στερεά Ελλάδα, με εξαιρετικά  πλούσιο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον,  στερείται των απαραίτητων ποιοτικών συνδέσεων τόσο χερσαίων όσο και θαλάσσιων που να λειτουργούν σαν ιμάντες μεταφοράς της ανάπτυξης και να την διαχέουν τόσο εσωτερικά όσο και σε ολόκληρο τον εθνικό κορμό.

Η κατασκευή και ο εκσυγχρονισμός του λιμένα της Κύμης  και η δημιουργία οδικού άξονα εθνικού επιπέδου που να συνδέει την περιοχή μας με το βασικό οδικό δίκτυο αποτελούν την λυδία λίθο για την επίτευξη αξιόλογου και μετρήσιμου αποτελέσματος. Ήδη για το λιμάνι της Κύμης χαρακτηρισμένο σαν δυτική πύλη εισόδου στο Βόρειο Αιγαίο και προς Βόσπορο την Μέση Ανατολή όπως ήδη δημοσιεύθηκε στην σχετική Αναθεώρηση της Περιφερειακής Χωροταξικής μελέτης που εκπονήσαμε (ως Σύμπραξη γραφείων) για το Βόρειο Αιγαίο.   Προωθήθηκαν υποδομές  για την προσέγγιση κρουαζιερόπλοιων. Αυτή η υποδομή  βοηθά στην παράλληλη προώθηση του οδικού άξονα Χαλκίδας – Αλιβερίου- Κύμης η κατασκευή του οποίου πρέπει να είναι η υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητα κάθε ενέργειάς μας. Παράλληλα βοηθά στο να καταστεί ο λιμένας της Κύμης Ανατολική Πύλη εισόδου στην Εύβοια και γενικότερα της στερεάς Ελλάδας, συνεπικουρούμενος από την ύπαρξη του πολιτικού αεροδρομίου της Σκύρου με το οποίο η ταχεία σύνδεση μέσω κατάλληλων ταχύπλοων μέσων δημιουργεί κόμβο επικοινωνιών (HUB) στο δίπολο Κύμη –Ν. Σκύρος, που εντείνεται με την προβλεπόμενη αεροπορική σύνδεση με υδροπλάνα που βρίσκεται σε στάδιο προετοιμασίας και πρέπει να επισπευτεί η εφαρμογή και λειτουργία του. Ο Δήμος Κύμης –Αλιβερίου εξ άλλου αποτελεί βασικό  σημείο αναφοράς σε μια περιοχή με ακτίνα επιρροής προς Βορρά μέχρι τις Βόρειες Σποράδες, προς Νότον μέχρι το Αλιβέρι και την Νότια Εύβοια, προς Ανατολάς μέχρι την Ν.Σκύρο και προς Δυσμάς αποτελεί την διέξοδο προς το  κέντρο του Αιγαίου της Στερεάς Ελλάδας, μέσω της κοιλάδας που συνδέει το Αλιβέρι με την Κύμη.

      Βασική υποδομή που δεν έχει μέχρι σήμερα προχωρήσει και επηρεάζει αρνητικά την ανάπτυξη, είναι ο καθορισμός τουριστικής ζώνης με την ανάπτυξη υποδομών υποβοηθητικών στις προσπάθειες των επιχειρηματιών  εστίασης και αναψυχής που βλέπουν τις προσπάθειές τους να πνίγονται στην σκόνη των αδιαμόρφωτων ακτών και του θαλασσίου μετώπου. Στο εγκεκριμένο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο, δυστυχώς δεν προβλέπεται η ύπαρξη αυτής της σημαντικότατης αναπτυξιακής ζώνης, πέραν μιας κουκίδας στην Μουρτερή νοτιοανατολικά της μονής  Μάντζαρη, πολύ μακριά από τις βασικές υποδομές  αποστερώντας και καταδικάζοντας την περιοχή σε μαρασμό, δίχως την δημιουργία τουριστικού υποδοχέα για την διευκόλυνση της υφιστάμενης τάσης που αποσπασματικά και χωρίς καμμιά βοήθεια αναπτύσσεται από τους επιχειρηματίες του τόπου μας. Και με βοήθεια εννοούμε την δημιουργία υποδομών προσέλκυσης και ανάπτυξης  του τουρισμού εκμεταλλευόμενοι τις άριστες φυσικές και τις κατάλληλες κλιματολογικές τοπικές συνθήκες (Θαλάσσιου, αγροτουρισμού, οικοτουρισμού, φυσιολατρικού, περιπατητικού ποδηλατικού, ιαματικού, Θρησκευτικού, ορεινού τουρισμού, γαιοτουρισμού, θερμαλισμού  κλπ.) παράλληλα με την ανάπτυξη των σπορ, όπως της ποδηλασίας του windsherfing, αναρρίχησης αθλητικής προετοιμασίας, με την θέσπιση αγώνων εθνικού επιπέδου σε υφιστάμενα κατάλληλα πεδία της περιοχής μας, όπως μπορούν να προκύψουν από μία εξειδικευμένη μελέτη αξιοποίησης της περιοχής.

Η διαμόρφωση της γεωγραφίας της περιοχής έχει δημιουργήσει επί μέρους οικιστικά δίπολα με κύριο για την περιοχή μας το δίπολο Κύμη –Παραλία με τον Λιμένας της Κύμης. Τα δίπολα αυτά πέρα από οικιστικά πρέπει να μετασχηματιστούν σε παραγωγικά για να συμβάλλουν αποτελεσματικά στην οικονομική ανάπτυξη.

Αυτό αποτελεί κενό στον αναπτυξιακό σχεδιασμό συνδυάζεται με την απουσία οργανικής σύνδεσης μεταξύ των πόλων  με τρόπο που να ανταποκρίνεται στις νέες ανάγκες επικοινωνίας και προσβασιμότητας και να συμβάλλει στην συνέργεια των αναπτυξιακών δομών και πόρων.  Η οδική σύνδεση που υφίσταται σήμερα,, γίνεται μέσω της οδού Κύμης –Παραλίας, χαραγμένου στα αχνάρια του παλιού αμαξιτού οφιοειδούς  δρόμου του 19ου αιώνα με πενήντα δύο στροφές μέσα από ένα εξαιρετικό τοπίο φυσικού κάλλους που όμως δεν ανταποκρίνεται στις σημερινές ανάγκες.

Το "πλησίασμα" των δύο αυτών πόλων θα λειτουργούσε ευεργετικά στην ανάπτυξη με την δημιουργία νέου άξονα με σύγχρονα χαρακτηριστικά και με απόλυτο σεβασμό στο περιβάλλον και στο τοπίο φυσικού κάλλους. Ο σχεδιασμός ενός τέτοιου άξονα   θα πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψη του τον χαρακτηρισμό της Κύμης σαν παραδοσιακού οικισμού και η διαμόρφωσή των κόμβων και των συνδέσεων  να είναι  συμβατός με τον ιστορικό αυτόν χώρο, χωρίς υπερβολική έκθεση των αντιαισθητικών  ασφαλτοστρωμένων επιφανειών που μπορεί να επιτευχθεί με την κατάλληλη αρχιτεκτονική διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου και των σχεδιαστικών επιλογών των μελετητών και της απαραίτητης διαχειριστικής – περιβαλλοντικής μελέτης που πρέπει να οφείλει να εκπονηθεί.

Παράλληλα, θα πρέπει να  προσεγγίσουμε το ζήτημα της διασύνδεσης των δύο πόλων Κύμης –Παραλίας και Λιμένα,  με ένα τρόπο καινοτόμο που εφαρμόζεται σε πολλές περιοχές και της χώρας μας με  διαφορά υψομέτρου (π.χ. Σαντορίνη) των δύο πόλων και πρέπει να του δοθεί η κατάλληλη προσοχή, παρ’ όλο ότι μπορεί με πρώτη ανάγνωση να ξενίσει σαν δράση. Είναι αυτή της δημιουργίας μιας σταθερής σύνδεσης (τελεφερίκ) η και σταθερής τροχιάς (οδοντωτός). Η λύση του τελεφερίκ  έχει εφαρμοστεί στην περιοχή μας για την μεταφορά κάρβουνου, έχει αποτυπωθεί στην συλλογική μνήμη σαν τρόπος σύνδεσης  και μπορεί να επιλύσει με το ένα δέκατο του κόστους της κατασκευής δρόμου, το στρατηγικό πλησίασμα των περιοχών, χωρίς φυσικά να παραγνωρίζεται η σημασία της κατασκευής σύγχρονης οδικής σύνδεσης. Επιπλέον σαν καινοτόμος δράση χρηματοδοτείται και επιδοτείται από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους.

     Η δυνατότητα επισκόπησης από αέρα από τους χρήστες, με απολύτως ασφαλή τρόπο χάρη στην νέα τεχνολογία, του τοπίου ιδιαίτερου φυσικού κάλλους που θα αναπτύσσεται στα πόδια τους, αναδεικνύει την περιοχή μας, δεν θίγει το περιβάλλον, έχει οικολογική λειτουργία, με ενέργεια που προέρχεται από το ενεργειακό κέντρο Αλιβερίου, δεν απαιτεί απαλλοτριώσεις, παρά των σημείων τοποθέτησης των πυλώνων όπως και των τερματικών εγκαταστάσεων μόνο στην Κύμη γιατί οι άλλες τερματικές εγκαταστάσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν εντός της ζώνης λιμένος και το κυριότερο διοχετεύει άμεσα και μαζικά με χαμηλό κόστος, την τουριστική κίνηση από το λιμένα προς την  πόλη της Κύμης, εύκολα και απλά που σημαίνει ότι εξασφαλίζεται η προσβασιμότητα των επισκεπτών σε όλες τις υποδομές τις περιοχής μας, πολιτιστικές  (Παπανικολάου, Λαογραφικό Μουσείο κλπ.), Επίσκεψης των ορεινών όγκων και χρήσης των μονοπατιών, Θρησκευτικές δομές, υπηρεσίες και δομές υγείας, Τουριστικά  Καταλύματα, υπηρεσίες εστίασης και αναψυχής κλπ.  Δηλαδή δίνει άμεση πρόσβαση στους αναπτυξιακούς πόρους της περιοχής μας, αυξάνοντας κατακόρυφα την προσβασιμότητα. Όσο και να αναπτυχθούν οι παραλιακές μας περιοχές πράγμα επιθυμητό επιδιωκόμενο και ευκταίο, οι υποδομές τους δεν θα είναι σε θέση  να αντιμετωπίσουν την οργανωμένη άφιξη  χιλιάδων τουριστών με κρουαζιερόπλοια η άλλα μέσα. Αντιθέτως η γενικότερη διάχυση της ανάπτυξης σε όλη την περιοχή μας θα οδηγήσει σταδιακά αλλά σε σύντομο χρονικό διάστημα στην αμφίδρομη στήριξη όλων των δομών τόσο στην παραλία όσο και στη Κύμη με εξειδικεύσεις ανά τομέα και ανά περιοχή κατά τρόπο που πρέπει να μελετηθεί ιδιαιτέρως και με την αρχή της συμπληρωματικότητας.

Η βιωσιμότητα του έργου θα πρέπει να εδράζεται σε κατάλληλη οικονομοτεχνική μελέτη. Και η ανάπτυξη τέτοιων υποδομών προϋποθέτουν μεγάλες τουριστικές περιόδους που να παρατείνονται και κατά την περίοδο του χειμώνα Αυτή η προοπτική είναι εφικτή με την κατάλληλη διαχείριση των πόρων της περιοχής μας.

Από την άλλη πλευρά η επιλογή του οδοντωτού παρέχει την δυνατότητα λειτουργίας υπό οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες, μπορεί να ενσωματωθεί στο φυσικό περιβάλλον ακολουθώντας μια επιλεγμένη διαδρομή. Το κόστος κατασκευής και απαλλοτριώσεων είναι κατά πού μεγαλύτερο και απαιτεί την κατασκευή σιδηροδρομικών τερματικών σταθμών. Θα μπορούσε να εξεταστεί συγκριτικά και αυτή η λύση. Αξίζει λοιπόν να προσεγγίσουμε αυτούς τους καινοτόμους τρόπους  διασύνδεσης. Θα δώσει μια εξαιρετική ώθηση στην αναπτυξιακή διαδικασία θα συμπληρώσει το κενό που υφίσταται στην ανάπτυξη δικτύων συνδέσεων συνολικά για τον Δήμο και αξιοποιώντας   την Ιστορική έδρα του.